کشور دارنده خدمات اورژانس پیش بیمارستانی در جهان شناخته شد که این خود افتخاری بزرگ است.کشور آمریکا در دومین تجربه خود در تشکیل یک سیستم اورژانس پیش بیمارستانی بسیاری از کمبودها و نقصهای تجربه اول را که برای خودش بود در ایران لحاظ نکرد و به جرأت میتوان گفت اورژانس پیش بیمارستانی ایران در سال ۱۳۵۴ کاملتر و بهتر از اورژانس پیش بیمارستانی کشور آمریکا راه اندازی شد .
اما با پیش آمدن مسائل انقلاب و پس از آن جنگ تحمیلی سیستمی که نیاز به نگه داری و تجدید و نوسازی و باز آموزی آموخته ها را داشت به حال خود رها شد و امکانات این سیستم چه از نظر انسانی و چه از نظر امکانات انتقال و درمان تا حد زیادی از بین رفت و تصوری نادرست نیز با رفتار ناشایست بعضی از تکنسینهای اورزانس و همچنین خدمات غیر قابل قبئل در ذهن مردم ایجاد شد.
بعد ازآن در سال ۱۳۷۹ طرح پوشش فراگیر فوریتهای پزشکی تصویب شد و در سال ۱۳۸۰ ابلاغ گردید که تا حد زیادی سیستم به هم ریخته قبلی سامان یافتو رشته جدیدی با عنوان«فوریتهای پزشکی»در برخی دانشگاههای علوم پزشکی کشور پایه گذاری شد ـکتابهای جدید و به روز ترجمه شد و مدیرانی جدید با کارآیی بیشتری انتخاب شدندسطح و نوع آمبولانسها ارتقا یافت و تعداد پایگاهها هم بر اساس همین طرح افزایش یافت و هم اکنون خدمات اورژانس پیش بیمارستانی از وضعیت نسبتا خوبی برخوردار است که البته راه بسیار طولانی و پرزحمتی تا رسیدن به یک حد استاندارد در پیش داریم که سیر صعودی آن در سالهای اخیر کاملا ملموس و محسوس بوده است.

استفاده صحيح و نكات مورد توجه پرسنل فوريت هاي پزشكي از آمبولانس:

آمبولانس وسيله نقليه اي است كه در مواقع اورژانسي درمان رابه بيمار ارائه مي كند و بيمار را جهت پيگيري درمان به مركز دريافت كننده منتقل مي كند. اين وسيله يكي از اجزاء حياتي سيستم EMS است.
آمبولانس بايد محل راحتي براي مراقبت از بيماراني باشد كه گرفتار مشكلات تهديد كننده حيات شده اند. اين وسيله نبايد خطرات بيشتري براي آنها ايجاد كند. به عنوان متصدي آمبولانس بايد با قوانين و مقررات حوزه فعاليت خود آشنا باشيد و پيوسته از آنها اطاعت كنيد. در هيچ زماني استفاده از آمبولانس در وضعيتي كه افراد ديگر را به خطر بيندازد، توجيه پذير نمي باشد. به خاطر

داشته باشيد كه اولين وظيفه شما در قبال بيمار رسيدن به محل به صورت ايمن است. متصدي خوب آمبولانس توانايي ها و محدوديت هاي وسيله نقليه خود را مي داند، به سرعت و به دقت وضعيت آب و هوا و شرايط جاده را ارزيابي مي كند. شرايط ترافيك را بررسي مي كند و با سرعت و دقت به آن پاسخ مي دهد. و خطر و ناراحتي ساير اعضاء گروه و بيمار را به حداقل مي رساند .

توجه داشته باشيد كه رانندگي سريع و دراماتيك بخشي از تعريف نيست . در زمان رانندگي با آمبولانس هميشه كمربند ايمني را ببنديد . مطمئن شويد كه ساير افراد تيم نيز كمربند خود را بسته اند. هميشه فرمان را با دو دست بگيريد. يك دست كشيده مي شود در حالي كه دست ديگر به موازات وضعيت دست در حال كشش مي لغزد. هيچ كدام از دستها نبايد از ۱۶ يا ۶ عبور كنند تا از به هم پيچيده شدن دستها جلوگيري شود. همچنين بايد به اندازه كافي با آمبولانس خود كار كنيد.

تا با چگونگي افزايش شتاب يا كاهش آن ، ميزان فضايي كه براي گلگيرها و سپرها نياز دارد، چگونگي ترمز كردن ماشين و چگونگي چرخش ماشين در گوشه ها آشنا شويد . در حال رانندگي يك آمبولانس بايد تغييرات آب و هوايي و شرايط جاده را شناخته و به آن پاسخ دهيد . در طي انتقال مسيري را انتخاب كنيد كه مناسبترين راه باشد . هر زمان كه ممكن است از مدارس ، تقاطع هاي راه آهن ، پيچ ها ، مناطق ساختماني ، پل ها ، تونل ها ، مناطق مشابه و مشكل ساز

اجتناب كنيد. فاصله ايمن را بين خود و وسايل ديگر رعايت كنيد. از علائم شب نما استفاده كنيد تا وسيله نقليه بهتر ديده شود بايد نسبت به تعدادي از عوامل غير سرعت كه بر وري توانايي شما در كنترل آمبولانس تاثير مي گذارند آگاهي داشته باشيد. كليد آمادگي براي پاسخ دهي ، نگاهداري مناسب و تجهيز آمبولانس است. آماده نگه داشتن وسيله نقليه براي پاسخ به صورت هميشگي و در تمام شرايط و تجهيز كردن آن با تمام تداركات ضروري به شما اطمينان خواهد داد كه مي توانيد خود را به بيمار رسانده ، وي را درمان كرده و انتقال دهيد. داشتن برنامه پيشگيري كننده جامع و منظم براي نگهداري از ماشين لازم است . هر اورژانس هاي پزشكي ، آسيب ها ، خارج كردن بيمار

و تولد نوزاد باشد .پس از هر بار اعزام تجهيزات و تداركات بايد بررسي شوند. و از نو تامين شده ،

تميز شده يا نگهداري شووند. زماني كه به فراخوان اورژانسي پاسخ مي دهيد هميشه چراغ هاي اورژانس بر وري آمبولانس را روشن كنيد . هرگز مستقيما پشت ماشين قرار نگرفته و آژير را روشن نكنيد. راننده ممكن است ترسيده و محكم روي ترمزها فشار بياورد يا به باند ديگي منحرف شود … مسئولتي هاي اعضاي تيم را قبل از رسيدن به صحنه تعيين كنيد و مطمئن شويد كه اين مسئوليت ها واضح و روشن هستند.

آمبولانس هوایی:
آمبولانس هوایی (به انگلیسی: Air ambulance) نوعی وسیله نقلیه اورژانس است که برای کمک های پزشکی فوری در شرایطی که آمبولانس بعلت عدم سرعت کافی و یا دور بودن مسافت نمی تواند به به کمک بیمار بشتابد، از آن استفاده میشود. گروه کمکی آمبولانس هوایی مجهز به وسایلی هستند که می توانند معالجه بیمار و فرد مجروح را تا رسیدن به بیمارستان به عهده

بگیرند. این وسایل شامل دستگاه تنفسی، دارو، دستگاه نوار قلب، دستگاه تنفس مصنوعی و برانکارد می باشند. اغلب از آمبولانس هوایی جهت دسترسی به نقاط دور افتاده، صعب العبور، و یا حائز اهمیت زمانی استفاده میگردد.

تکنسین فوریت‌های پزشکی:
تِکنِسیَن فوریَت‌های پـِزشکی به فرد آموزش‌دیده‌ای گفته می‌شود که معمولاً ‌همراه آمبولانس برای ارائه خدمات اولیه درمانی به کمک بیمار یا شخص مصدوم می‌شتابد یا در بخش اورژانس برای ارائه کمک‌های اولیه حضور دارد.
در ایران مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی کشور هماهنگ‌کنندهٔ کار تکنسین‌های فوریت‌های پزشکی است.

نگرشي بر مراقبتهاي پرستاري در بخش اورژانس و نحوه ترياژ بيماران
پرستاران اورژانس افراد ورزيده اي هستند كه در زمينه كليه زير گروههاي پرستاري اطلاعات وسـيعي دارنـد . مراقبتهـاي اورژا نـس شامل مراقبتهاي پرستاري از بيماران با مشكلات داخلي ، جراحي ، پرستاري مـادران و نـوزادان ، كودكـان ، بيماريهـاي روانـي و بهداشـت عمومي است . بنابراين اين افراد بايد داراي دانش ،مهارت و نگرش كافي در كليه زمينه هاي پرستاري باشـد .

پرسـتاران اورژانـس در ارتبـاط مستقيم با افراد هستند،لذا بايد داراي دانش ، مهارت و نگرش كافي در به كارگيري مهارتهاي برقراري ارتباط مناسـب بـا انـسانها باشـند و مسائل اخلاقي و قانوني را نيز مدنظر قرار دهند . داشتن مهارت در مديريت و رهبري نيز از جمله نقش هاي ويژه پرسـتاران اورژانـس اسـت ،بي برنامگي در موقع يتهاي غير قابل پيش بيني يا تعامل با بيمار ،جو پرفشار ، كمبود كنترل روي تعـداد مراقبـت افـراد مراقبـت كننـده و چهارچوب زماني محدود براي ارزيابي تاثير

مداخلات درماني ، از مسائل تنش زاي براي پرستاران اين بخشها است . گروههايي كه حمايتهاي اوليه و اساسي را در حوادث و م وارد به عهده دارند ،مي توانند با اتومبيل ، هليكوپترو يا وسايل نقليه به صورت يك بخش سـيار مراقبتهـاي ميژه همراه با كادر پرستاري و پزشكي به محل منتقل شوند . متن : امروزه بخشهاي اورژانس مجهز به يك اتاق عمـل كوچـك و يـك فـضاي مراقبتي ويژه

است . مراقبتهاي پرستاري در اين بخشها بر اساس اولويتها ( ترياژ ) ، شامل بررسيهاي اوليه براي تعيـين مـشكلات حـاد بيمـار مراقبت و هدايت آنها است . پيراپزشكان بايد هميشه براي كمك حاضر باشند . در مدت ۴ دقيقه پس از اعلام خبر حادثه آنها بايد به سرعت جعبه داراي اكسيژن – راديوي پرتابل يا بي سيم و دفيبري لاتور پرتابل را با ماشين به محل حادثه حمل كنند و بعد از آنكه بيمـار را تحـت مداوا قرار دادند، در صورت لزوم اورا به بيمارستان منتقل نمايند . در صورت برخورد بايك وضعيت خطير ، آنها بايد از طريق راديو با پرستار اورژانس تماس برقرار نمايندو ازاو خط مشي گيرند . هدف از مراقبتهاي اورژانس شروع مراقبت در حالت حـاد از بيمـار يـا فـرد مـصدوم بـا حداكثر سرعت ممكن است . اين مراقبت ها ممكن است در سه وضيعت صورت گيرد . بيماري كه با يا بدون مراقبت هاي قطعـي ، مـي تـوان وضع او را در محل تثبيت نمود ( مثل انفاراكتوس ميوكارد ) بيماري كه نمي توان

بد ون مـداخلات بيمارسـتان ، وضـع او را تثبيـت نمـود ) ضربه هاي مغزي ) و بايد در حداقل زمان ممكن او را به بيمارستان منتقل نمود . فرد بيماري كه مسئله حفظ حيـات او مطـرح نيـست و بـه راحتي مي تواند براي درمان منتقل شود ( زن حامله اي كه هنوز زمان زايمانش نرسيده است ) همـانطور كـه مـي دانـيم تريـاژ نيـز يكـي از مهمترين مفاهيم در بخش اورژانس است و پرستار بايد

در شرايط اورژانس فورا ميزان مراقبت هاي لازم از بيمار را تعيين كند و به سـرعت تواناييهاي خود را براي حفظ حيات بيمار يا فرد مصدوم به كار گيرد . فوريتها را به سه دسته تقسيم مي كنند و هر كـد ام از ايـن دسـته هـا نشانگر ميزان مراقبت و مداخلات لازم براي فرد است . كلاس :۱ فوريتهاي اضطراري : در اين فوريتها حفظ حيات بيمار مطـرح اسـت و اگـر مداخلات اورژانس سريعا صورت نگيرد ،بيمار مي ميرد . كلاس :۲ فريتهاي خطير : در اين وضعيت ،مداخلات درماني بايد در خـلال ۵ تـا ۶۰ دقيقه صورت گيرد . كلاس :۳ فوريتهاي تاخيري : در اينجا مي توان مراقبت را تا ۴ الي ۶ سـاعت نيـز بـه تـاخير انـداخت . كـلاس :۴ شـامل افرادي است كه به كلينيك مراجعه مي كنند و وضعيت حاد ندارند . تعيين ترياژ ، روشي براي انجام مراقبتهاي موثر از بيمار اسـت . پرسـتار ترياژ بايد : قادر به

كار مفيد در شرايط پرفشار باشد . قادر به بررسي در ارتباط با مراقبت از بيمار باشد . داراي پايـه علمـي قـوي جهـت انجـام اعمال مختلف در بخش باشد . به سياستها و اصول داخل بخش آشنا باشد . قادر به گرفتن تصميمات سريع و بيان آنها باشد . داراي ايمان قـوي باشد . قادر به برقر اري

باشد و در هر زمان بتواند آموزشـهاي لازم را ارائـه دهـد . قـادر بـه كنترل عبور و مرور افراد در بخش باشد . مهارت كافي در ارائه مداخلات لازم در شرايط بحرانـي را داشـته باشـد . دانـش كـافي در رابطـه بـا سيستم مراقبت هاي فبل از بيمارستان را داشته باشد . قادر به جلوگيري از برخورد و بروز رفتارهاي خشمگين باشـد . جهـت تـرخيص بيمـار برنامه ريزي لازم را بنمايد . قادر به تشخيص ترياژ از طريق تلفن نيز باشد . قادر به برقراري ارتباط مطلوب با بيماران باشد حتي بيمـاراني كـه زبان او را

نمي فهمند و يا ناشنوا هستند . يك پرستار ترياژ بايد : از نظر تحصيلي داراي درجه ليسانس يا بالاتر باشد،دوره مراقبتهـاي ويـژه را به طور كامل گذرانده باشد،دوره مراقبت از بيماران قلب و عروق را پشت سر گذاشته باشد . حداقل ۲ سال سابقه كار در بخشهاي ويـژه و ۶ ماه كار در بخش

اورژانس را داشته باشد . حداقل ۴ شيفت در گردش ، همراه با پرستار تريـاژ كـار كـرده باشـد . حـداقل در ۳ شـيفت جهـت ارزيابي در نقش پرستار ترياژ كار كرده باشد . بحث و نتيجه گيري : به طور كلي ، بخش اورژانس از نظر ارائـه مراقبـت هـاي لازم ، مهـارت و كوششي كه بايد جهت درمان به عمل آيد نسبت به همه بيماران متعهد است . هر بيمارستاني كه اقدام به ايجاد بخش اورژانس مـي نمايـد؛ متعهد است كليه بيماران اورژانس را بپذيرد و جهت مراقبت هاي بي شتر به بخشهاي

مجهز انتقال دهد . اگر بيمار بيمـاري شـكايتي دال بـر عدم مراقبت كافي و صحيح داشته باشد، پزشك و پرستار هر دو پاسخگو باشند . سرپرستار بخش اورژانس بايد در افراد بخش انگيـزه ايجـاد نمايد ، بايد با آنها ارتباط مناسب داشته باشد و بايد مرتبا از آنها بازخورد دريافـت نمايـد . بايـد كلاسـهاي مـستمر بـاز آمـوزي بـراي آنهـا برقرارسازد و ميزان كارايي آنها را بسنجد و اشتباهات آنها را تصحيح نمايد .

حادثه خيزي كشور ايران:

سرزمين جمهوري اسلامي ايران يكي از ده كانون حادثه خيز در جهان محسوب مي شود . سوانحي چون زلزله ، سيل ، تغييرات اقليمي و ناپايداريهاي جوي و همچنين سوانح انسان ساخت نظير هجوم آوارگان و پناهندگان ، تصادفات جاده اي و حوادث شيميايي و صنعتي و غيره با فراواني بسياري در كشور وجود دارند ، بطوريكه از ۴۳ نوع سانحه شناخته شده در جهان ، ۳۲ نوع آن را مي توان در ايران سراغ گرفت . وضعيت جغرافيايي ، شرايط زيست محيطي و پراكندگي جمعيتي ، تنوع و فراواني بلاياي طبيعي را افزايش داده است .

گزارش اثرات سوانح در جهان توسط فدراسيون بين المللي جمعيت هاي صليب سرخ و هلال احمر در سال ۲۰۰۱ ميلادي انتشار يافته ، ايران را پس از چين ، هند ، بنگلادش در رتبه چهارم سانحه خيزترين كشورهاي آسيايي قرار داده است .
مروري بر اطلاعات لرزه شناسي تاريخي كشور نشان مي دهد كه تقريباً ۹۸ درصد كشور متأثر از مشكلات فيزيكي ، اجتماعي و اقتصادي متعاقب زلزله شده اند . وجود ۱۷ گسل بزرگ فعال در كشور و قرار گرفتن روي كمربند آلپ – هيماليا باعث شده كه به طور متوسط هر سه ماه، شاهد يك زلزله زير ۵ ريشتر بوده و هر ۸ ماه نيز شاهد يك زلزله بالاي ۵ ريشتر باشيم

سيل نيز خسارات اقتصادي زيادي در مناطق روستايي و شهري ، ببار مي آورد . در طول دهه گذشته ، سيلهاي متعددي نظير سيل هاي وسيع در ۱۸ استان كشور در پايان سال ۱۳۷۱ و اوايل سال ۱۳۷۲ و همچنين سيل نكا و گلستان در شمال كشور در سال ۱۳۷۸ و چندين سيلاب سهمگين ديگر باعث وارد آمدن خسارات سنگيني به اقتصاد منطقه و كشور شد .

كشور ما با قرار گرفتن در كمربند خشك جهان بطور مكرر دچار پديده خشكسالي مي گردد . خشكسالي بر تمامي قسمت هاي اكوسيستم كشور تأثير مي گذارد . اين پديده در هفت سال گذشته مناطق وسيعي از كشور از جمله استانهاي جنوبي ، مركزي و شرقي را متأثر كرده است ، فرسايش خاك ،‌لغزش زمين از جمله اثرات بارش هاي شديد بخصوص در مناطق كوهستاني است.
سوانح انسان ساخت نيز همگام با رشد صنعتي كشور در حال افزايش است . تصادفات جاده اي نيز در كشور به عنوان يك عامل مرگ و مير در حال فزوني است .

طبق گزارشهاي اثرات سوانح در جهان، در نيمه ي دوم دهه ۱۹۹۰ ، ايران بيشترين تعداد پناهندگان را در بين كشورهاي دنيا پذيرا بوده است . به عنوان مثال، هجوم بيش از يك ميليون آواره كرد عراقي در سال ۱۳۷۱ به مناطق غربي كشور ، عمده فعاليت هاي جمعيت هلال احمرا متوجه خود ساخت .
تاريخچه ی سازمان امداد و نجات

در خرداد ماه ۱۳۰۲ با وقوع زلزله اي در شرق خراسان و زلزله اي ديگر به فاصله ۳ ماه بعد در سيرجان و كرمان و همچنين جاري شدن سيلاب هاي گسترده در همان سال در استانهاي گيلان ، مازندران ، آذربايجان شرقي و اصفهان زندگي بسياري از هموطنان به مخاطره افتاده و باعث تلفات و خسارات بسياري شد در اين سوانح، براي اولين بار نيروهاي ارتش بعنوان عوامل حكومتي و با استفاده از نيرو و امكانات موجود به كمك آسيب ديدگان شتافتند و اولين استمداد ملي براي كمك به آسيب ديدگان در سطح كشور انجام گرفت. اين استمداد حرفه اي براي سازماندهي تشكيلاتي جمعيت شير و خورشيد سرخ بود . از زمان تأسيس جمعيت در سال ۱۳۰۱ بيشترين عوامل امدادي جمعيت نيروهاي داوطلب مردمي و جوانان بودند .
اولين آيين نامه ي خدمات امدادي در سال ۱۳۴۷ به تصويب هئيت مركزي جميعت رسيد. بموجب اين آيين نامه، مسئوليت ارائه ي خدمات امدادي درماني به آسيب ديدگان جنگ و همچنين، ارائه ي خدمات امدادي به آسيب ديدگان سوانح و بلاياي طبيعي در زمان صلح به عهده جمعيت محول شده بود. اولين تشكيلات رسمي امداد به صورت منظم، با استخدام نيروهاي تمام وقت جهت ادارات سازمان مركزي امداد كل و زير نظر هيئت كمك به آسيب ديدگان كه در واقع نقش سازمان امدادي ملي كشور را ايفا مي كرد درسال ۱۳۵۰ آغاز بكار كرد .

با پيروزي انقلاب اسلامي ايران در سال ۱۳۵۷ و همراه با دگرگون شدن ساختار كلي جمعيت و جدا شدن بخش درمان ازفعاليت هاي آن، عمده ي وظايف جمعيت به خدمات امدادي سوانح ،جوانان و خدمات حمايتي معطوف شد . در سال ۱۳۶۰ بنا به ضرورت، يكبار ديگر ساختار تشكيلاتي امداد بر حسب وضعيت جديد و شرايط جنگ تحميلي مورد تجديد نظر قرار گرفت . تربيت و تأمين نيروهاي انساني در زمينه هاي درمان ، فني و خدماتي ، پشتيباني و حمايت و ارائه ي خدمات امدادي به آوارگان مناطق جنگي و

مناطق بمباران شده نيز جزء خدمات جمعيت قرار گرفت . پس از آن بود كه خدمات ارزنده ي جميعت در عمليات گسترده ملي و بين المللي ، زلزله سال ۶۹ گيلان و زنجان و بحران آوارگان عراقي در سال ۱۳۷۰ موجب گرديد جميعت هلال احمر جمهوري اسلامي ايران جايگاه ويژه اي را در بين جميعت هاي صليب سرخ و هلال احمر كسب نمايد و به عنوان يكي از جمعيت هاي قدرتمند جهان در پاسخگوئي به سوانح مطرح گردد

                 گروه آمبولانس خصوصی آذرنجات تبریز